GPSR, czyli nowe przepisy o bezpieczeństwie produktów – Wasze pytania, nasze odpowiedzi!

Cześć!

W dzisiejszym wpisie przyszła pora na Q&A, czyli odpowiedzi na pytania, jakie zadali Uczestnicy naszego webinaru. Dotyczył on nowego rozporządzenia w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, czyli GPSR.

Jeśli nie obejrzeliście jeszcze webinaru, możecie to zrobić, klikając tutaj.

A teraz przechodzimy już do Waszych pytań!

 

Czy rękodzieło podlega rozporządzeniu GPSR?

Tak, rękodzieło podlega pod GPSR. Żadne z wyłączeń nie znajdzie tutaj zastosowania. 

 

Czy włókna tekstylne i ubrania podlegają rozporządzeniu GPSR?

Tak. 

Natomiast należy pamiętać, że w przypadku, gdy produkty podlegają szczególnym wymaganiom związanym z bezpieczeństwem, nałożonym przez prawo Unii – tak jak ma to miejsce np. w przypadku włókien tekstylnych – GPSR ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do aspektów i ryzyk lub kategorii ryzyk nieobjętych tymi istniejącymi już wymaganiami.

 

Czy produkty kosmetyczne wymagają dodatkowych wskazań poza standardowymi?

Produkty kosmetyczne objęte są szczegółową regulacją unijną, ale to nie znaczy, że można zignorować GPSR. Jeśli GPSR wymaga dodatkowych informacji względem tych, które są obowiązkowe na gruncie istniejącego już szczegółowego aktu prawnego, to należy je uzupełnić. Zwłaszcza może to mieć miejsce w związku z art. 19 GPSR, dotyczącym opisów produktów w sklepach internetowych. 

 

Czy gadżety marketingowe podlegają rozporządzeniu GPSR?

Tak, nie ma podstaw do tego, aby je wyłączyć – chyba że mamy do czynienia z jednym z produktów, o których mowa w art. 2 GPSR (np. żywność). 

 

Czy silniki zaburtowe do łodzi podlegają rozporządzeniu GPSR?

Tak. 

Natomiast należy pamiętać, że w przypadku, gdy produkty podlegają szczególnym wymaganiom związanym z bezpieczeństwem, nałożonym przez prawo Unii, rozporządzenie GPSR ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do aspektów i ryzyk lub kategorii ryzyk nieobjętych tymi wymaganiami.

 

Czy jako producent wyrobów z drewna i wikliny, takich jak ręcznie robione kosze wiklinowe – nie da się tych produktów zbytnio okleić itp., możemy dołączyć dokument, na przykład kartę produktu, tylko do strony produktu w sklepie internetowym zgodnie z rozporządzeniem GPSR?

Zgodnie z rozporządzeniem, producenci zapewniają, aby ich produkty były opatrzone numerem typu, partii lub serii lub posiadały inny widoczny i czytelny dla konsumenta element umożliwiający ich identyfikację. Natomiast w przypadku, gdy wielkość lub charakter produktu to uniemożliwiają – aby wymagane informacje były umieszczone na opakowaniu lub w dokumencie dołączonym do produktu.

Ponadto, producenci zapewniają dołączenie do swojego produktu jasnych instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa w języku łatwo zrozumiałym przez konsumentów, określonym przez państwo członkowskie, w którym dany produkt jest udostępniany. Wymaganie to nie ma zastosowania w przypadku, gdy produkt może być używany bezpiecznie i w sposób zamierzony przez producenta bez takich instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa.

Jak widać, nie można pewnych informacji ograniczyć wyłącznie do strony internetowej. 

 

Czy dystrybutor musi ujawniać producenta na karcie produktu?

Tak. 

W przypadku sklepów internetowych, zgodnie z art. 19 GPSR, oferta produktów musi zawierać (w sposób jasny i widoczny) m.in.: imię i nazwisko lub nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy producenta oraz adres pocztowy i elektroniczny, pod którym można się z nim skontaktować. 

 

Czy dane osoby lub firmy odpowiedzialnej mogą być zamieszczone w dowolnym miejscu na karcie produktu, na przykład na samym dole?

Zgodnie z art. 19 GPSR, informacje wskazywane w ofercie produktów – w tym dot. osoby odpowiedzialnej, muszą być jasne i widoczne. Tym samym, należy zadbać o to, aby ta informacja nie była ukryta dla użytkownika sklepu. Przykładowo, nie powinna być oddzielona od pozostałych treści, na samym dole, tam, gdzie użytkownik nie spodziewa się tej informacji. 

 

Jeśli zlecamy produkcję pod własną marką/logo, ale na etykiecie/opakowaniu zostanie wpisany producent faktyczny, czy wtedy również według rozporządzenia GPSR będziemy uznani za producenta?

Taka sytuacja wpasowuje się w definicję producenta. Mowa jest w niej o własnej nazwie lub znaku towarowym, co ma miejsce w przytoczonym przypadku. 

Zgodnie z GPSR: Producent oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wytwarza produkt lub która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym. 

W związku z powyższym w tej sytuacji zostaniecie Państwo uznani za producenta. To informacje o Państwa firmie powinny znaleźć się w odpowiednich miejscach, np. na etykiecie.

 

Czy informacje powinny być umieszczone na każdej stronie produktu?

GSPR stanowi, że wymagane informacje powinny być udostępnione “w ofercie produktu”. Biorąc pod uwagę to sformułowanie oraz kontekst przepisu, można wywnioskować, że te informacje powinny pojawić się na każdej stronie produktu.

 

Czy wydawca książek specjalizujący się w wydawaniu książek zagranicznych w polskiej wersji językowej będzie uznany za producenta?

Tak – jeśli wytwarza produkt lub zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym. 

 

Czy sklep internetowy, który sprzedaje produkt zakupiony od polskiej firmy pod własną marką, a nie pod nazwą producenta, będzie uznany za producenta?

Zgodnie z GPSR: Producent oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wytwarza produkt lub która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym. 

Można rozważyć, co oznacza “zlecenie”, i czy w powyższym przypadku będzie to miało zastosowanie. Tym niemniej, pod uwagę należałoby wziąć również motywy GPSR. Jeden z nich stanowi:

“Każda osoba fizyczna lub prawna wprowadzająca produkt do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym (…) powinna być uznana za producenta oraz przyjąć jego obowiązki z tego tytułu.”

W związku z powyższym należałoby uznać, że w sytuacji opisanej w pytaniu będziemy mieć do czynienia z traktowaniem sprzedawcy jako producenta.

 

Jestem hurtownią i sprzedaję części sprowadzone z innego kraju UE. Te części w założeniu nie powinny być sprzedawane oddzielnie, lecz muszą być połączone z innymi elementami. Niektórzy klienci jednak je sprzedają. W takim przypadku, czy sprzedawca powinien podać moje dane jako hurtowni czy producenta z innego kraju UE?

Zasadniczo, w tej sytuacji sprzedawca powinien podawać dane producenta (chyba że hurtownia sprzedaje towar producenta pod swoją własną marką).

 

W jakiej roli występuje podmiot, który sprowadza spoza UE produkty, które następnie wprowadza na rynek pod własnym znakiem towarowym? Jakie dane (producenta i/lub importera?) powinny znaleźć się na tych produktach?

Podmiot, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii, i sprowadza produkty spoza UE, jest wprawdzie importerem (lub także osobą odpowiedzialną z art. 16 GPSR), ale jeśli sprzedaje je pod własną marką, powinien być uznany za producenta. W związku z tym należałoby uznać, że dane tego podmiotu powinny być wskazane jako dane producenta. Podawanie danych importera w tej sytuacji nie ma sensu, bo jest to jeden i ten sam podmiot. 

 

Jeśli jestem producentem i sprzedaję swoje produkty, a dane producenta pokrywają się z danymi ze stopki strony, czy nadal należy umieścić te same dane w opisach produktów?

Tak. Bez dodatkowych wyjaśnień same dane firmy podane w stopce nie oznaczają jeszcze, że to ta firma jest producentem. Dodatkowo, GPSR wymaga podawania danych o producencie w sposób jasny i widoczny, w ofercie produktu. Biorąc pod uwagę całokształt tych przepisów, naszym zdaniem informacje o producencie powinny pojawić się na każdej stronie produktowej.

 

Czy osoba odpowiedzialna może być zarówno osobą fizyczną jak i prawną?

Jeśli chodzi o osobę odpowiedzialną za produkty wprowadzane do obrotu w Unii, to GPSR posługuje się tutaj ogólnym określeniem “podmiot gospodarczy”. Takim podmiotem jak najbardziej może być osoba fizyczna, jak i prawna. 

Konkretniej, GPSR stanowi, że podmiotem gospodarczym może być: producent, jego upoważniony przedstawiciel, importer, dystrybutor, dostawca usług realizacji zamówień lub każda inna osoba fizyczna lub prawna podlegająca obowiązkom związanym z wytwarzaniem produktów lub udostępnianiem ich na rynku zgodnie z GPSR.

 

Czy jako producent musimy umieścić dodatkowe dane, konkretnie e-mail kontaktowy, tylko na stronie internetowej, czy również fizycznie na etykiecie?

Na produkcie lub – jeśli nie jest to możliwe – na opakowaniu albo w dokumencie dołączonym do produktu producent powinien umieścić między innymi “swój adres (…) elektroniczny oraz adres pocztowy lub elektroniczny pojedynczego punktu kontaktowego, pod którym można się z nim skontaktować, jeśli różni się on od adresu producenta”. 

Zatem podanie kontaktowego adresu e-mail jedynie na stronie internetowej byłoby niewystarczające.

 

Co z produktami, które zostały wyprodukowane i wprowadzone do sprzedaży przed 13 grudnia?

GPSR stanowi z jednej strony, że rozporządzenie stosuje się od 13 grudnia 2024 r., ale z drugiej zawiera też pewne ułatwienie.

Mianowicie, jeśli produkty zostały wprowadzone do obrotu w Unii przed 13 grudnia 2024, i były zgodne z dotychczas obowiązującymi przepisami, to państwa członkowskie “nie powinny utrudniać” ich udostępniania. Jest tak dlatego, że siłą rzeczy takie produkty nie będą zapewne spełniać wszystkich norm GPSR (np. w zakresie oznaczeń na produkcie, opakowaniu itp.).

Polski projekt ustawy powtarza nawet dobitniej to ułatwienie. Projektowany przepis stanowi, że produkt, który został wprowadzony do obrotu przed wejściem w życie ustawy, i był zgodny z przepisami obowiązującymi przed dniem wejściem w życie ustawy, może być udostępniany na rynku.
Nie wiadomo, czy ten przepis nie zostanie zmodyfikowany, bo ustawa nie weszła w życie na czas. Jeśli miałaby wejść w życie np. 1 czerwca 2025 r., to obecne brzmienie projektowanego przepisu byłoby nielogiczne. Przed wejściem w życie ustawy obowiązuje już bowiem GPSR. Chodziło zapewne o zgodność produktów z przepisami obowiązującymi przed GPSR, tj. przed 13 grudnia 2024, ale czas pokaże, jak ostatecznie będzie wyglądać ten przepis. Na razie ustawa jeszcze nie została przyjęta.

Nawet z ułatwieniem w GPSR i projektowanej ustawie, naszym zdaniem w przypadku opisanym w pytaniu, przepisów GPSR nie można całkowicie zignorować. W naszej ocenie, w takich sytuacjach najbezpieczniej byłoby spełnić chociaż tyle obowiązków, ile się da na podstawie istniejących informacji – w szczególności w zakresie art. 19 GPSR, dotyczącego podawania określonych wiadomości w ofercie produktu sprzedawanego przez Internet. 

 

Jakie kary są przewidziane za niedostosowanie się do tych przepisów?

Tak jak wspomnieliśmy powyżej, w Polsce brakuje jeszcze ustawy, która określałaby kary za naruszenie przepisów. GPSR stanowi natomiast, że “sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.

Z pewnością w grę będą wchodzić kary pieniężne. Dla przykładu, w projekcie ustawy postuluje się uchwalenie przepisu, który pozwoli nałożyć do 500 000 zł kary za niespełnienie obowiązków w zakresie informacji wymaganych w ofercie produktu. 

 

Czy suplementy diety są uznawane za żywność?

Tak.

Zgodnie z definicją żywności z rozporządzenia 178/2002 ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego:

„żywność” (lub „środek spożywczy”) oznacza jakiekolwiek substancje lub produkty, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, których spożycia przez ludzi można się spodziewać.”

Z zakresu tej definicji wyłączone są wprawdzie produkty lecznicze, ale to coś innego niż suplementy.

Natomiast polska ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia wprost wskazuje, że suplement diety to środek spożywczy. 

Tym samym, w związku z tym, że GPSR nie ma zastosowania do żywności, w naszej ocenie rozporządzenie nie będzie miało zastosowania również do suplementów diety.

 

Czy wyroby medyczne podlegają wyłączeniu z rozporządzenia GPSR?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i w naszej ocenie wymaga indywidualnej analizy.

Wyroby medyczne nie pojawiają się wprawdzie wprost na liście wyłączeń stosowania GPSR, ale trzeba zauważyć, że wyroby medyczne mogą w niektórych przypadkach stanowić środek spożywczy. GPSR natomiast nie stosuje się do żywności. Do tego należy też wziąć pod uwagę wyłączenie z zakresu stosowania GPSR produktów leczniczych do stosowania u ludzi oraz weterynaryjnych produktów leczniczych. Ze względu na definicje produktu leczniczego i wyrobu medycznego, w niektórych przypadkach może pojawić się wątpliwość, do której z tych kategorii przyporządkować dany produkt (choć polskie prawo nakazuje w takiej wątpliwej sytuacji stosować przepisy dotyczące produktów leczniczych, a nie wyrobów medycznych).

W każdym razie, należy pamiętać, że nawet jeśli dany wyrób medyczny podlega pod GPSR, to ze względu na istnienie szczegółowych regulacji w tym zakresie, GPSR stosuje się wyłącznie w odniesieniu do aspektów i ryzyk lub kategorii ryzyk nieobjętych tymi bardziej szczegółowymi wymaganiami.

 

Mamy nadzieję, że powyższe odpowiedzi będą dla Ciebie pomocne! Jeśli potrzebujesz więcej informacji na temat GPSR, zapoznaj się z naszymi wpisami na blogu:

• podstawowe informacje o GPSR, w tym o tym, kim jest dystrybutor, producent, importer;
• wspólne obowiązki producentów, importerów i dystrybutorów;
• najważniejsze obowiązki dystrybutora.